In het regeerakkoord is afgesproken dat de arbeidsmarkt op de schop gaat. Het kabinet is dan ook druk bezig met de voorbereidingen hiervan. Minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) heeft in haar brief ‘Voortgang uitwerking arbeidsmarktpakket’ verteld hoe het ervoor staat met de hervormingen. De plannen zijn bedoeld om de arbeidsmarkt flexibeler te maken en meer ruimte te geven aan ondernemerschap en innovatie.
Hiervoor gaat ze onder andere de strijd aan met bepaalde vormen van flexarbeid. Hoewel de verschillende onderdelen van het plan nog verder uitgewerkt moeten worden in wetgeving, vind je hieronder alvast in hoofdlijnen op welke aspecten het kabinet inzet.
In deze nieuwsupdate zoomen we vooral in op de effecten van deze plannen op flexibele arbeid en in het bijzonder op het werken met en als zzp’er(s).
1. Een gelijker speelveld tussen contractvormen
De minister wil met de hervormingen de zekerheid van werkenden verstevigen en daarom een gelijker speelveld creëren tussen de verschillende contractvormen. Allereerst door de afschaffing van het 0-uren en min-max contract middels de invoering van een ‘basiscontract’. Dit contract moet ervoor zorgen dat werknemers met een flexibel contract meer zekerheid en dezelfde rechten krijgen als werknemers met een vast contract.
Daarnaast gelden voor de zzp’ers de volgende maatregelen
- De versnelde afbouw van de fiscale zelfstandigenaftrek en afschaffing van de fiscale oudedagsreserve.
- Een verder uit te werken verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers. Daarbij zullen de belangrijkste voorwaarden worden:
- Wachttijd: één jaar (pas na één jaar ziekte volgt uitkering)
- Premie: 7,5% tot 8% (indicatief) van het inkomen
- Uitkering: maximaal 100% van het wettelijk minimumloon
De mogelijkheid tot een opt-out regeling wordt onderzocht. Bijvoorbeeld door een private verzekering af te sluiten in plaats van een publieke verzekering.
- Er is een wetsvoorstel in de maak dat collectief onderhandelen voor zelfstandigen mogelijk moet maken . Op dit moment is het voor zelfstandigen namelijk wettelijk gezien niet toegestaan om collectief te onderhandelen, omdat dit gezien wordt als kartelvorming.
- Zelfstandigen hebben nu geen zetel in de SER, waardoor hun belangen onvoldoende vertegenwoordigd worden. Minister van Gennip wil de positie van zelfstandigen in de SER daarom versterken.
2. Meer duidelijkheid over de vraag wanneer gewerkt wordt als werknemer dan wel als zelfstandige
Het kabinet wil de regelgeving rondom de beoordeling van arbeidsrelaties verduidelijken en het grijze gebied tussen werknemers en zelfstandigen verkleinen. Dit is niet alleen gericht op het bieden van bescherming van diegenen die daarop recht hebben, maar ook om zelfstandigen meer duidelijkheid te geven over de ruimte om te ondernemen. Daarmee wil het kabinet bevorderen dat de wijze van beoordeling van arbeidsrelaties consistent is. Het gaat er daarbij specifiek om wat er precies bedoeld wordt met het begrip ‘werken in dienst van’ in de wet (artikel 7:610 van het BW).
Dit gaat over de vraag of iemand bij een werkgever werkt en onder het gezag van die werkgever staat. Het gaat hierbij niet alleen om de klassieke manier van gezag uitoefenen, zoals instructies geven en toezicht houden, maar ook om hoe de werknemer in de organisatie van de werkgever is ingebed. Oftewel de drie hoofdelementen materieel gezag, inbedding van het werk en zelfstandig ondernemerschap, vormen in de praktijk de open norm van ‘werken in dienst van’. Deze hoofdelementen worden de komende tijd verder ingevuld en uitgewerkt.
3. Verbetering van handhaving op schijnzelfstandigheid
Op dit moment geldt er een tijdelijke stop op het handhaven van regels die bedoeld zijn om te voorkomen dat mensen schijnzelfstandig zijn. De beoordeling van arbeidsrelaties voor de loonheffingen vindt momenteel plaats binnen deze tijdelijke stop, die het kabinet heeft ingesteld. Dit betekent dat de Belastingdienst alleen optreedt als er sprake is van kwaadwillende en onjuiste kwalificatie van de arbeidsrelatie, of als er niet binnen een redelijke termijn is gereageerd op aanwijzingen van de Belastingdienst dat er sprake is van een dienstverband.
Om een arbeidsmarkt te hebben die toekomstbestendig is en ons belasting- en sociale verzekeringsstelsel houdbaar houdt, is het belangrijk om de regels te handhaven. Het kabinet heeft daarom de ambitie om de handhaving op korte termijn te versterken en uiterlijk op 1 januari 2025 het handhavingsmoratorium volledig op te heffen, binnen de grenzen van de bestaande wet- en regelgeving..
Om de arbeidsmarkt verder te hervormen zijn er meer plannen, benieuwd naar deze plannen? Lees het in onze volgende nieuwsupdate.